Верувале или не, Југославија била една од петте земји во Европа кои имале свои компјутери. „Од игла до локомотива“, можеби е најдобриот начин да се опише сè она што се произведувало во поранешна Југославија (СФРЈ).
Оние кои се сеќаваат на поранешната држава Југославија, често велат дека воопшто немало потреба од увоз и дека државата се задолжувала токму како би се развивала на овој начин.
Некои од југословенските производи буквално ги користел целиот свет, а се произведувале бродови, автомобили, авиони, камиони, оружје, па дури и компјутери. Тука се и компаниите кои биле производители на облека, храна и други потреби. Многу од нив повеќе не постојат, некои се приватизирани, а дел во стечај.
За време на Југославија, во БиХ во ТАС се произведувал популарниот Волксваген Голф, но и популарната „буба“ која се произведувала со помош на тогашниот УНИС. Муницијата, на пример, се произведувала во ПРЕТИС од Вогошќа, лидер на наменската и индустрија во Југославија.
Тешките камиони и шлепери се произведувале во ФАП од Прибој и ТАМ од Марибор, додека лесните транспортери се произведувале во Застава во Крагуевац. Годишно таму се произведувале околу 200.000 автомобили.
Гордоста на воената индустрија во поранешната држава бил СОКО со производство во БиХ, додека државната фабрика за авиони постоела и во Краљево.
Верувале или не, Југославија била една од петте земји во Европа кои имале свои компјутери. Веројатно најпознат е Галакси, додека првиот произведен компјутер бил CER-10. Кон крајот на 70-тите години, фирмата Дигитрон во Бује во Истра и Искра во Словенија почнале да склопуваат компјутери, пренесува „Независни“.
Во Славонски Брод имало фабрика за вагони, а бидејќи Хрватска има излез на море, таму имало најмногу бродоградилишта.
Сепак, сè уште постоеле бродоградилишта и во Србија и Црна Гора.
- Levi Straus се произведувал во Вартекс од Вараждин.
- Le Couper – Беко
- Wrangler се призведувал во Македонија
- Патики Пума во Борово
- Адидас, Планика…Најк не ни постоеле, се појавиле кон крајот на 70тите.
- Boss се произведувал во Диорк.
- Јавор од Иванјице произведувал 20000 кошули месечно за извоз.
- “22 Декември” произведувал униформи за војска и полиција, денес се увезуваат од Кина.
- “Elan” произведувал скии кои ги користеле светски прваци како Stenmark.
- Томи мајонез, PEZ и Wrigley денешен Орбит се произведувале во Колинска – Словенија.
- Подравка од Копривница со вегетата покривала 20% од светскиот пазар на зачини, а нивниот говедски гулаш бил и во менијата на многу армии во светот.
- Нашата “Roland” класа на малини била најскапата на пазарот, а ние најголеми извозници.
- Застава произведувала околу 220 000 возила кои биле составени од 90% делови од домашни кооперанти. Денес со Фиат е обратно, 90% од деловите се од странски кооперанти.
- Сараевски ТАС произведувал 40 000 фолсквагени годишно.
- Ново Место 30 000 Рено годишно. И денес таму се склопува исклучиво Твинго
- “Cimos” произведувал Цитроени.
- Во Приштина се произведувал Пежо.
- “IDA” од Кикинда 10 000 Опели. Во нивните леарници се произведувале блокови за Мерцедес, БМВ…
- ФАП од Прибој и ТАМ од Марибор произведувале тешки камиони и шлепери, а Застава помали транспортери.
- “Ikarbus” произведувал автобуси, а ТАМ мини бусеви
- Томос од Копер произведувал мопеди и мотори за бродови. Нивната “пента” била најдобриот мотор за бродови на светот.
- Фабриката Лада во Русија е пуштена во погон со помош на стручњаци од Застава и Фиат.
- “FRAD” од Алексинац произведувал воздушни филтери за Мерцедес, Морис, Фиат…
- Фаровите на словенската “Saturnus” покрај во Фиат се монтирале и на Опел, Мерцедес, Фолксваген…
- “HTD” од Охрид произведувал брави и кваки за авто индустријата, помеѓу другото и за целокупното Советско произведоство.
- Приштина произведувала амортизери за Застава, Опел, Фиат…
- Во Београд “21 MAJ” произведувал мотори.
- Во Екс Ју сме имале неколку фабрики за авто гуми и акумулатори.
- Југопластика од Сплит 40% од производството било за извоз.
- “Filip Klajic” била една од 4те фабрики во светот кои произведувале ланци кои се користеле во погоните на цела СССР, а едно време била и најголем извозник во Југославија.
- “PRVOMAJSKA” од Загреб произведувала дребонзи, бушилици и опремувала цели погони во светот.
- ИМТ извезувал 20 000 трактори годишно во Египет.
- Бродоградилиштата во Хрватска ги произведувале најголемите прекуокеански бродови во светот.
- “ULJANIK” генератори за тие бродови.
- Постоеле фабрики за електро уреди, телевизори, радио апарати, грамофони, касетофони и бела техника – OBOD
- Во Словенија во Бујама уште крајот на 70тите почнале да се склопуваат компјутери.
- “EL NIŠ” бил еден од најдобрите светски производители на ламби кои ги користел и Phillips, а прозиведувале и телевизори долго пред Сони.
- “INSA” од Земун произведувала часовници.
- Постоеле три фабрики за телефони, од кои еден на “ISKRA” е прогласен за најдобар на светот и ден денес се наоѓа во музејот на современа уметност во Њујорк.
- Постоеле две фабрики за сијалици: ТЕСЛА во Панчево и “TIZ” во Загреб.
- Три фабрики за кибрити.
- Југодент од Војводина произведувал стоматолошки столици кои се извезувале во Африка и Индија.
- “SOKO” од Мостар произведувал авиони и хеликоптери – ГАЗЕЛА.
- Пиштолите од Застава ги користела америчката полиција, а нивната ловечка пушка била најпродавана пушка во цела Америка.
- Тенковите целосно се произведувале во Југославија во кооперација на три фабрики од Славонски Брод, Крушевац и Београд.
- Сите земји на ” Несврзаните” целата воена индустрија и наоружување го снабдувале од Југославија.
- Покрај ЈАТ постоел уште еден авио превозник “INEX ADRIA” кој во својата флота имал 9 Боинг авиони кои ги купил како компензација за производи на ” PRAŠKA ŠUNKA” од Крагујевац и алати за произвидство од “FRA” од Чачак…значи во Боинг се користела опрема произведена во Чачак.
- Фармацевтската индустрија снабдувала 30% од пазарот во СССР, скоро пола Африка и Индија…ЛЕК, КРКА, ЗДРАВЈЕ, ПЛИВА, ГАЛЕНИКА, АЛКАЛОИД.
- Најголем дел од светските градежни работи се проектирани и изведени од Босанската – ЕНЕРГОПРОЈЕКТ и ЕНЕРГОИНВЕСТ…од брани и мостови во Африка до цели населби во СССР, болници во Либија, Панама, Зимбабве…итн
- Нуклеарна централа во Словенија…и уште многу повеќе…
