Имав можност да запознаам многу луѓе кои се или биле дојдени во Германија преку програмата Au-Pair. За мене таа опција тогаш беше сосема непозната, а колку што разбрав и денес е непозната на територијата на поранешна Југославија. Запознав странци од целиот свет кои престојуваа во Германија врз основа на оваа програма, а уште повеќе луѓе од Источна Европа кои врз основа на тоа го започнаа својот сега веќе долгогодишен живот овде.
За програмата
Au-pair е називот за младите кои заминуваат во странство и престојуваат во семејство од кое добиваат бесплатно сместување, храна и џепарлак за да можат да ја запознаат државата, културата и јазикот. Покрај тоа, тие имаат можност да посетуваат курс во училиште за јазици. За возврат, тие помагаат во грижата за децата и лесните домашни работи. Во едноставен термин, au-pair е еден вид чување деца во странство. Програмата датира од 18 век кога побогатите семејства во Швајцарија ги испраќаа своите деца во странство за да ја научат културата и јазикот, а денес е популарна во голем дел од светот. Германците најчесто ја користат оваа прилика за време на средното образование и од моето искуство најмногу одат во Америка, Франција и Англија и по една година се враќаат дома. Од друга страна, оние кои доаѓаат во Германија најчесто доаѓаат со цел да останат тука.
Процесот на аплицирање
Бидејќи немам директно искуство со au-pair програми, го пренесувам искуството на моите познаници и пријатели. Процесот на аплицирање е едноставен и започнува со регистрација на веб-страницата на една од агенциите за au-pair посредување. Google ќе ве упати на безброј од нив, а некои од моите познаници ги користеа услугите на агенцијата WorldWide Au Pair преку која дојдоа во Германија пред повеќе од 7 години. Со регистрација го отворате вашиот профил кој содржи основни податоци од кои може да се види дали ги исполнувате следните основни услови:
- сакате да работите со деца
- имате помеѓу 18 и 26 години
- имате минимум А1 познавање на германски јазик
- не сте во брак и немате деца
- имате валиден пасош
После тоа, влегувате во избор на семејствата кои бараат au-pair и кои можеби имаат построги стандарди како на пр. непушач, одредено ниво на познавање на германски или друг јазик, одредено ниво на школување, минимална возраст и слично. Додека кај некои агенции семејството ве контактира доколку ве интересира, со други постои можност вие да го иницирате контактот. Откако ќе се воспостави контактот, тој генерално се префрла на комуникација преку Skype за двете страни да добијат подобар впечаток со кого комуницираат. Конечно, ако се договорите со семејството, ќе добиете au-pair договор и гаранција/покана од нив, врз основа на која ќе добиете виза. Овој процес е бесплатен за вас бидејќи семејството ја плаќа агенцијата за услугата.
Бидете добро информирани за вашите права и обврски
Досега не сум слушнал некој да има лошо искуство со семејството во кое престојувал. Сепак, знаењето е моќта со која можете да се заштитите од потенцијална експлоатација, затоа е многу важно да бидете свесни за придобивките и обврските што ги носи програмата au-pair.
Некои од основните поволности се официјално 1,5 ден одмор неделно, платени 3 оброци на ден, платено здравствено осигурување, платена месечна карта за јавен превоз, можност за одење на јазично училиште, стандардизиран минимален џепарлак и друго. Пред 8-9 години моите пријатели добиваа од 230€ па нагоре, а за денешниот минимум џепарлак ќе треба да дознаете сами.
Исто така, важно е да бидете свесни за тоа кои се вашите обврски, а кои не се. Бидејќи au-pair не е домаќинка, вашите должности не се да го чистите целото домаќинство, да ја чистите собата на родителите, да се грижите за градината, да се грижите за старите и болните луѓе итн. Од друга страна, од вас се очекува да ги забавувате децата, да ги капете и преслекувате, да ги носите и земате од училиште, да им ја подготвувате храната и собата итн.
Како да изберете семејство
Вашите обврски и тоа што се очекува од вас зависи исклучиво од семејството чиј гостин ќе бидете, па затоа е многу важно да го изберете најдоброто можно семејство. Официјално не можат да ви бараат повеќе од она за што ве обврзува договорот за au-pair, ниту пак да ви понудат помалку пари од минималниот џепарлак, па ако во текот на разговорот некое семејство ви каже дека ќе добивате 260 € месечно и дополнителни 50 € за покривање на дел од трошоците на јазичното училиште (доколку одлучите да одите на него), а минимумот е на пр. 300 евра тогаш тоа не е добра понуда туку искривување на перспективата. Не се откажувајте веднаш од тоа семејство, туку дајте им до знаење дека сте добро информирани и разговарајте со нив.
За време на разговорот, многу е важно да дознаете што точно очекува семејството од вас, па слободно поставувајте прашања од типот: како ќе изгледа еден типичен работен ден кога ќе бидам таму? Каков ќе биде денот за време на викендите кога ќе бидам таму? Со кои обврски ви треба помош? Колку време сте на работа? Колку далеку е училиштето каде што одат децата? Колку далеку е јазичното училиште во кое би сакал да одам? и слично.
Доколку стекнете доверба, можете да склучите усмен договор за преземање повеќе обврски, но и да добиете поголем надомест. Сепак, имајте на ум дека усмениот договор не е напишан во договорот, па ако се покаже дека семејството не сака да го почитува својот дел, нема ништо што ве обврзува да го исполните вашиот дел.
Во ваш интерес е да најдете семејство со што е можно помалку деца и децата да бидат што е можно постари, бидејќи тоа го намалува обемот на обврските што ги вклучува програмата au-pair (на пр. капење на децата). Мора да бидете свесни и дали сакате семејство од помала или поголема средина. Непишаното правило е дека е полесно да се дружат во поголеми области, дека таму живеат Германци кои не зборуваат дијалект што дури ни Германците од друг регион не можат да го разберат и дека има повеќе луѓе што зборуваат англиски.
Што по завршувањето на програмата?
За време на престојот, освен што ќе стекнете искуство со деца, ќе ја запознаете германската и регионалната култура, ќе ги подобрите јазичните вештини, ќе стекнувате нови пријатели, ќе воспоставите разни меѓународни контакти и ќе бидете во подобра позиција кога вие одлучувате дали Германија е добар за вас и дали сакате да останете. Дел од учесниците на au-pair програмата сфаќаат дека Германија не е за нив и се враќаат во татковината, додека мнозинството (според моето субјективно чувство) одлучува дека сака да остане. Можностите за престој и виза се различни и главно зависат од тоа колку години имате и со какво образование сте пристигнале. Некои се одлучуваат за некакво образование или обука, додека некои можат да најдат работа бидејќи во меѓувреме го совладале јазикот. Со голема веројатност ќе станете одлични пријатели со семејството кои сигурно ќе ви помогнат при престојот. Некои дури и ќе потпишат Obligationserklärung т.е. гаранција дека тие официјално ги преземаат вашите трошоци и вашите евентуални долгови. Врз основа на тој документ можете да добиете студиска виза без никакви проблеми. Секако дека семејството нема да ви даде пари, но со тој документ ќе ви помогне да ги надминете сите можни финансиски пречки за добивање виза.
Искуства од au-pair на познаници и пријатели
Една пријателка од Кина од државното училиште во Ројтлинген, каде што го учев јазикот, беше au-pair во побогато семејство. Нејзината задача била да се грижи за едно машко дете, да го вози на тренинг и да ја чисти куќата за време на викендите. Не се сеќавам колку џепарлак доби, но ја имаше колата да ја користи нон-стоп. По програмата au-pair, таа се запишала на основни, а потоа и на магистерски студии и во поголемиот дел од студиите останала да живее со семејството. По завршувањето на студиите, се вработила во компанијата на нејзиното семејство, која инаку има блиски бизниси со Кина.
Една другарка од Русија живеела со разведена мајка која по професија е стјуардеса. Имала повеќе работа додека таа била на патувања, но соодветно на тоа имала и многу поголема плата. Се грижела за мало девојче кое редовно го носела на часови за јавање. Исто така редовно одела на платени патувања со нива. По завршувањето на програмата останала во Германија и се запишала на основни студии.
Еден Украинец не зборуваше многу за својот au-pair живот освен дека е среќен со можноста што му се укажа. По завршувањето на програмата започна со магистерски студии.
Една пријателка од Бразил живееше во куќа со уште тројца учесници во au-pair и нивната единствена задача беше да си играат и да комуницираат со детето на неговиот мајчин јазик, за детето да учи странски јазици. По програмата, таа запозна Германец за кој на крајот се омажи.
Пријателка од Узбекистан се грижеше за десетгодишно момче. Нејзините главни задачи беа да му помогне во домашните задачи, да вежба англиски со него, да го носи на тренинг и да подготвува ручек бидејќи во тоа време неговите родители беа на работа. Таа беше задолжена и да го планира неговото слободно време за на детето да не му биде досадно. Покрај тоа, таа го чистеше станот еднаш неделно и готвеше вечера за сите. Таа и детето се запишаа во школа за пинг-понг, па редовно тренираа заедно. Добро се согласуваше со семејството, иако мајката понекогаш беше премногу строга кога станува збор за чистотата. Таа со семејството отиде на кратки патувања, како на пример посета на Берлин за време на Велигден.
Според неа, нејзините две најголеми придобивки се тоа што одлично го научи германскиот јазик преку постојана комуникација и што ја запозна културата од прва рака. По завршувањето на програмата се запиша на основни, а потоа и на магистерски студии, а во текот на целиот процес на пријавување за место на факултет добиваше поддршка од семејството.
Како што можете да видите, програмата au-pair е еден од најевтините и најлесните начини да дојдете во Германија и да добивате џепарлак за вашите услуги околу домаќинството и детето. За странците, тоа често служи како прв чекор на нивниот пат кон Германија, по што тие можат да одлучат дали сакаат да останат или да се вратат во својата татковина.
Текстот е авторска сопственост и неговата содржина не смее да се превзема во целост или делови без претходна согласност од авторот или порталот Емигрико.
