Годината зад нас се покажа како неспоредливо подобра за финансискиот и стоковниот пазар, а на истата се тргуваше и средствата од 2022 година. Кога ќе ги погледнеме извештаите и податоците за 2023 година, најголемата добивка се криела во одредени акции и криптовалути (над 100 проценти), но и на изненадување на сите, вклучително и на писателот на овој текст: сок од портокал!
Ова освежување успеа во 2023 година да го надмине растот на вредноста на повеќето криптовалути и акциите на технолошките гиганти на кои сме навикнати да ги зголемуваме двоцифрено: сок од портокал. Оваа роба доби околу 65 проценти во вредност и со тоа лебдеше над акциите: Google, Apple, Microsoft, злато, енергија, храна…
Некои акции се зголемени за над 200 проценти!
По затишјето во 2022 година, најважната светска берза, Волстрит, и најголемите технолошки компании котирани на неа оваа година забележаа брзо закрепнување, а во некои случаи и огромен раст.
На пример, индексот S&P 500 е повисок за 23,6 отсто на годишно ниво, најмногу поради растот на акциите на технолошките гиганти.
И акциите се исти како што пораснаа, а со нив и инвестициите. Шампионски акции во изминатата година беа Nvidia и Meta, со раст од околу 200 проценти. Нешто помалку импресивен, но секако невообичаено добар резултат постигнаа и Amazon (Нешто повеќе од 70 проценти), Тесла (околу 69 проценти), Мајкрософт (околу 51,5 проценти), Apple (46,8 проценти) и Google, т.е. Азбука (47,3 проценти).
Не помалку успешни беа и другите берзи, па така европскиот индекс STOXX 600 порасна за 11,8 отсто, франкфуртски DAX за 19,7 отсто…
Криптовалутите растат за 150 проценти и повеќе
И покрај бројните скандали, измами и лошата атмосфера на овој пазар, криптовалутите забележаа силно закрепнување во 2023 година. Капитализацијата на овој пазар, според податоците на CoinGecko, неодамна надмина 1,72 милијарди долари и со тоа ги поврати загубите предизвикани од скандалозната измама на берзата FTX организирана од Сем Банкмен Фрид.
Кога ќе го погледнеме индивидуалниот раст, тој е повеќе од ветувачки. Имено, како што веќе беше напишано, Биткоинот порасна за околу 150 проценти за една година, но не е единствениот. На пример, Солана порасна над 470 отсто, а ни етериумот не остана во минус. Втората најпозната криптовалута се зголемила во 2023 година за околу 80 отсто, покажуваат податоците од менувачниците.
– Оваа година крипто-индустријата закрепна од претходните предизвици. Поголемиот дел од годината помина релативно незабележано, но е забележан значителен раст. Само биткоинот е зголемен за околу 150 проценти од годината до денес. Сепак, бидејќи најголемиот дел од овој раст беше остварен во последниот квартал, во 2024 година треба да се влезе оптимистички, бидејќи оваа година може да биде година на пресврт, истакнува за „Блиц Бизнис“ Игор Мирковиќ, експерт за криптовалути.
Како што вели, иако нема гаранции, има знаци кои упатуваат на потенцијални позитивни промени.
– Прво, очекуваме ново преполовување на биткоинот. Потоа се очекува намалување на инфлацијата и стабилизирање на каматните стапки, што создава поповолен амбиент за инвестирање. Ние во крипто-индустријата особено се надеваме на значително вклучување од институционалните инвеститори. Околу 10 Биткоин ЕТФ чекаат одобрување од Комисијата за хартии од вредност на САД, а некои од нив би можеле да бидат одобрени веќе во првиот квартал на следната година, забележува Мирковиќ.
Пазарите на стоки се измешани
Годината зад нас на стоковите пазари беше измешана.
Од една страна енергетските и прехранбените суровини бележат пад. Така, струјата на европските берзи поевтини и до 75 отсто, гасот поевтини за околу 50 отсто, а нафтата за околу 6. Најлошо помина јагленот со пад од над 63 отсто.
Што се однесува до прехранбените суровини, растителното масло паднало за 32,3 отсто, пченката за околу 26 отсто, а млекото нешто повеќе од 21 отсто, сојата за 11,5 отсто, пченицата за 19,18 отсто…
сепак, на овој пазар има „победници“. На пример, индексите на ураниумот и нуклеарната енергија се во позитивно. Цената на ураниумот скокна за 69 отсто, а индексите кои го следат производството на електрична енергија од нуклеарните централи пораснаа за околу 40 отсто.
Старото добро злато го оправда статусот што го ужива и оваа година, т.е. цените пораснаа за 13,2 отсто.
Во сегментот на прехранбени производи, најголем раст е забележан од над 70 отсто, кафето околу 13,7 отсто и, на сечие изненадување, сокот од портокал чија цена минатата година скокна за околу 65 отсто!
