На курсот за кожна галантерија во Белград годинава не се запиша ниту еден кандидат, иако образованието трае 3 години, почетната плата изнесува 70.000 динари (35.000 денари), а со искуство месечната плата „достигнува“ 1.000 евра, пишуваат медиумите во Србија.
Во Заводот за труд во август 2023 година имало 2.418 невработени од областа на кожна галантерија и чевларство, а работодавачите изразиле потреба да вработат седум од нив. За споредба, пред пет години во регистарот имало нешто повеќе или 2.958, но тогаш работодавците барале речиси три пати повеќе од овој кадар или -19 занаетчии. Како ќе биде за пет години, ако веќе нема почетници во овој бизнис, е големо прашање, кое ги загрижува не само наставниците, туку и мајсторите, кои се чини дека нема кој да ги замени во иднина. Згора на се, се накалеми и поскапувањето на потрошувачките услуги, па да речеме дека во годината зад нас најскапата поправка на чевли поскапе за 27 проценти.
„Точно е дека во Белград има малку чевлари, па младите, новообучени занаетчии треба да знаат дека и тие ќе имаат работа ако решат да отворат сопствен дуќан. Тоа е сигурно“, уверува чевларот Раден Ј.
Услугата на чевлар е важна, но денешната младина очигледно логично размислува зошто муштериите би им дале пари за поправка, кога попрво би купиле нови чевли. Сепак, Раден не се согласува со таа констатација.
„Колку плаќате месечно за фризер? За да одите во салон два пати месечно ви требаат најмалку 3.000 динари (1.500 денари), а за фластери или врвки за чевли ви требаат околу 700 динари (350 денари). Ве покриваат цела сезона и прашање е дали ќе дојдеш по втор пат да ги поправиш. Значи, многу вреди да се биде чевлар, бидејќи услугите што ги даваат не се толку скапи како што изгледа на прв поглед“, смета тој.
Меѓутоа, кога ќе се погледне листата на потрошувачки цени во септември годинава, во однос на истиот месец од претходната година, тие се зголемени за 10,2 отсто во Србија, а интересно е што најскапа, за една година, била поправка на чевли.
„Сето тоа е во согласност со инфлацијата и недостигот на работна сила“, нагласува чевларот.
Негативната страна на оваа работа е што треба да работите осум часа, но така функционираат сите други.
– Во продавница работам само попладне, а знаете што, таа продавница ми го исплати кредитот за две коли. Денес возам мерцедес. Од оваа работа живеам нормално. Работата не е толку тешка како што е претставена до јавноста. Седнете и работете.
Ние не сме автомеханичари, па да мора надвор на ладно, на топло или на други временски непогоди да работиме, ниту пак градежници, кои се проморни на секоја временска прилика да работат. Само треба да најдат пет квадратни метри простор каде што ќе ја стават машината на работа, алатите и готово – уверува овој занаетчија.
Тој открива дека за почеток на секој што сака да стане чевлар му требаат околу 1.000 евра.
– Со тие пари можете да купите машина, материјали со кои ќе ги поправате чевлите. Откако ќе почнете да работите, нема да морате ништо да вложувате во бизнисот во следните шест месеци – уверува мајстор Раден.
Тој додава дека овој занает е всушност услуга до која секој лесно може да дојде.
– На клиентите им требаат чевлари. Нема да застанат додека не ве најдат, а кога ќе ве најдат, сигурно ќе ги користат вашите услуги. Значи, работата е загарантирана и не е важно каде се наоѓа местото каде што работите – вели тој.
